Jump to content

SOUL-FUNK


Guest ALati
 Share

Recommended Posts

Εδώ θα ξετυλίξουμε ένα τεράστιο κεφάλαιο της μουσικής, σκαλοπάτι πολλών σημερινών ειδών, βασισμένο στο συναίσθημα, με προσεγγίσεις σε ανθρώπινα δικαιώματα, υμνώντας αρχικά το Θείο κι αντικαθιστώντας το με τη γυναίκα, ανέδειξε τεράστιους μουσικούς, δισκογραφικές εταιρείες και άλλα πολλά που θα δούμε.

Link to comment
Share on other sites

Σημαίνει τελικά Ψυχή (η μετάφραση της Soul), όπως λέγεται;

 

Η απάντηση σε αυτό, βρίσκεται κάπου μέσα στην Jazz και την αργκό της που ήταν στο φόρτε της, την δεκαετία του 1940, απ' όπου χρονολογείται και ο ορισμός της λέξης (soul). Ένας όσο το δυνατόν, πιο κοντά στο ορισμό, με ελεύθερη απόδοση είναι μια πεμπτουσία που δέχονται οι μαύροι, ως χάρισμα και αρετή.

? αρ' ολ' αυτά περάσαν δυο σχεδόν δεκαετίες και κάπου στα 60s που κοινωνικά σε πολλές πλευρές του κόσμου, επικρατεί η πρόκειται να δημιουργηθεί αναβρασμός, αποδίδεται και εννοιολογικά ο ορισμός της soul μουσικής:

Η εξέλιξη της μουσικής gospel αυτή τη φορά με στίχους εμπνευσμένους από τα κοσμικά και όχι από τα θεία.

? ιο απλά, όπου εμφανίζεται η λέξη "χριστός" στα gospels, στη soul αντικαθίσταται με τη λέξη "κοπέλα" και πάει λέγοντας...

Link to comment
Share on other sites

Αφρική, τέλη του 19ου αιώνα, ένα νέο είδος μουσικής αρχίζει να ξεπροβάλλει, κάτι που είναι εξέλιξη του δημοτικού μαύρου τραγουδιού, αποτελώντας το μουσικό αφηγηματικό όχημα της τυραννισμένης ψυχής των μαύρων κατά τη μετάβασή τους από την επαρχία στις πόλεις και από τη σκλαβιά στην ελευθερία. Τα blues, το αντίστοιχο των δικών μας ρεμπέτικων, άρχισαν σταδιακά και από τις αρχές της δεκαετίας του '40 να μπολιάζονται με στοιχεία από την jazz και ειδικά τη swing-jazz, δημιουργώντας τα jump-blues με πρωτεργάτη τον Louis Jordan.

Link to comment
Share on other sites

Είναι ακριβώς η εποχή που τα blues, παύουν να είναι περιθωριοποιημένα και γκετοποιημένα και ξεπερνώντας τον αφηγηματικό τους λόγο, γίνονται ένα νέο είδος μουσικής για διασκέδαση, μπαίνοντας δυναμικά σε κάθε κοινωνική τάξη και ηλικία των λευκών.

Η ίδια αυτή μουσική όμως, συνεχίζει να εξελίσσεται, σαν ζωντανός οργανισμός μέσα σε μια κοινωνία που αλλάζει ραγδαία σε κάθε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Ενώ ο αφηγηματικός λόγος και το παράπονο έχουν ήδη απαλειφθεί, χάνονται οι Jazz-ιστικες επιρροές του αυτοσχεδιασμού και ο ήχος αποκτά πλέον έντονο ρυθμό, ενώ έμφαση δίνεται και στο τραγούδι.

Το Rhythm & Blues ή R&B, έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ χωρίς κανείς να το γνωρίζει εκείνη την εποχή, στη μουσική που θα γνωρίσουμε ως Rock & Roll, έχει μπει ο σπόρος της!

Όσες αλλαγές και αν έχουν έρθει η μουσική κρατά κάτι που κάνει αιώνες πριν. Εξελίσσεται διαρκώς.

Η Soul, αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως μουσική Soul, έχει ξεκινήσει.

 

Είμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στις Η? Α και η φωνές των Phil Spector και του Brill Building, κάνουν θραύση εκείνη την εποχή, στα μαγαζιά των λευκών, με την ? ο? , να είναι στα φόρτε της.

Έρχεται όμως, μια βαριά απάντηση από την άλλη πλευρά των μαύρων. Ένας ιδιόρρυθμος τύπος που κατηγορήθηκε πως ξεπούλησε κάθε θρησκευτικό στοιχείο της gospel, μετατρέποντάς την σε κάτι φτηνό και για διασκεδαστήρια (που εκείνη την εποχή αφθονούσαν, με ονόματα clubs, όπως το Studio 64 και αλλα).

Ο mr: Hite the Road Jack, ο κύριος Ray Charles, είναι παρών.

Link to comment
Share on other sites

Οι κύριοι Sam Cooke και ο Marvin Gaye ακολουθούν, έχοντας και αυτοί την στάμπα του άθεου και του διασκεδαστή.

Η Soul έχει γίνει πλέον κάτι εντελώς αποκομμένο από τις ρίζες της;

Μη ξεχνάμε, πως είναι η εποχή που γίνεται κάτι σαν μια κοινωνική απελευθέρωση, από εφήβους, με το σεξ, τα ναρκωτικά, και την διασκέδαση να είναι κυρίαρχα.

Link to comment
Share on other sites

Και ποιος νοιάζεται άλλωστε; Τα charts βαράνε κόκκινο και η Motown, μοιάζει με μουσική αναπαραγωγής κορυφαίων φωνών στο χώρο και που κυριαρχούσαν σε κάθε μέρος.

Τα βλέμματα όμως, τραβάει και η Stax, από μια πόλη σύμβολο της μαύρης μουσικής, το Memphis. Ένας ήχος πιο ξεχωριστός ακούγεται που φέρνει κάτι από τις ρίζες του παρελθόντος και για πολλούς μια πιο ιδιαίτερη soul. Ένα πάντρεμα ποιοτικής μαύρης και χορευτικής μουσικής.

Tην Stax, δεν την είχε ιδρύσει κάποιος μαύρος, όπως ο Berry Gordy της Motown. Αντίθετα, ιδρυτής της ήταν ο κιθαρίστας, συνθέτης και παραγωγός Steve Cropper, ο οποίος ποτέ δεν επέτρεπε να θεωρηθεί η Stax μέρος της τότε show-biz.

Σε κάθε περίπτωση όμως, στις συνειδήσεις όλων έχει μείνει η Motown, ως το ταυτισμένο σύμβολο με την μουσική. Ο όχι και τόσο γνωστός Berry Gordy από το Detroit που τότε αποτελούσε το κέντρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, στο οποίο οφείλει και το όνομά της, αφού το Motown είναι η συντομογραφία του Motor Town.

Βέβαια, λίγο πιο πέρα υπάρχει το Florence της Alabama και τα FAME Studios.

Η Aretha Franklin, γράφει την δική της εποχή εκεί και όλοι λικνίζονται στους ρυθμούς που δίνει η black-rock φωνή της.

Link to comment
Share on other sites

Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και η Motown είναι ήδη πετυχημένη. ? οιους να πρωτοθυμηθεί κάποιος: Smokey Robinson, Brian και Eddie Holland, Lamont Dozier, Norman Whitfield, Barrett Strong, Nickolas και Valerie Simpson, Jim Webb ο Marvin Gay, ο Stevie Wonder αλλά και ο ίδιος ο Gordy. Αρκετοί από αυτούς ήταν συγχρόνως και εκτελεστές, και παραγωγοί, όπως για παράδειγμα, ο Smokey Robinson, ο Marvin Gaye και ο Stevie Wonder.

Η Motown βαδίζει σε ρυθμούς πιο απλούς, με μια πιο απαλή μουσική, βαθιές φωνές και εύκολο στίχο. Hit-ακια, θα μπορούσε να πει κάποιος η μάλλον, όπως είπαν πολλοί.

Είναι ήδη μια από τις πιο μεγάλες εταιρείες στις Η? Α και η μόνη αποτελούμενη αποκλειστικά από μαύρους, ίσως και η πρώτη!

Η εποχή του ραδιοφώνου της τηλεόρασης και του κινηματογράφου κυριαρχεί και η Motown, δίνει αυτό που (πιστεύει πως) θέλει το κοινό: Λαμπερά πρόσωπα και σκηνική παρουσία και τις φωνητικές δυνατότητες, τις βάζει σε δεύτερο μέρος. Και το κοινό πράγματι, λατρεύει ότι του δίνει η Motown!

Σε ταινίες και σειρές εποχής, τα καρδιοχτύπια έχουν ως φόντο την μουσική που έδινε η Motown! Οι The Funk Brothers έκαναν συνεχώς το θαύμα τους. Μια κλειστή ομάδα και άρτια καταρτισμένη με συνθέτες παραγωγούς και μουσικούς, να δουλεύουν κάτω από ομαδικό πνεύμα, με αποτέλεσμα όλη αυτή μηχανή παραγωγής επιτυχιών!

Link to comment
Share on other sites

Η Rock, στον αντίποδα έχει εξελιχτεί και δίνει τεράστιες επιτυχίες τραβώντας τα φώτα της δημοσιότητας έντονα και επάνω της. Το Rock & Roll, έχει σημαδέψει μια ολόκληρη γενιά και πλέον και ίδια η Rock εξελίσσεται.

Κορυφαία ονόματα από κάθε είδος ξεπηδούν και σημαδεύουν δεκαετίες από το 1960 μέχρι και το 1980.

Είμαστε όμως ακόμα στην εποχή της εξέλιξης, στη δεκαετία του 60, όπου το αυτόνομο τραγούδι και μουσική κυριαρχούσε και χάραζε δικές του επιτυχίες. Τα μικρά δισκάκια των 45 στροφών κυκλοφορούν από χέρι σε χέρι και έχουμε αυτό που έμεινε γνωστό, ως εποχή του single.

 

Το ίδιο διάστημα κυριαρχούσε και η POP, καθαρά λευκής προέλευσης, με τεράστια ονόματα και επιτυχίες. Εκεί ακριβώς η soul, αναζητά τον δρόμο της, προσπαθώντας να ξεκόψει κάθε στοιχείο που την έδενε με την ? ο? , με αποτέλεσμα να γυρίσει και την πλάτη σε ότι έκανε η Motown μέχρι τότε, αδιαφορώντας αν πλέον τα τραγούδια θα σκαρφάλωναν στις λίστες με τις top επιτυχίες. ? άντως, η συμφιλίωση με τις ρίζες της, με τα blues και τα gospel των αρχών του αιώνα, θα αργούσε να έρθει.

Link to comment
Share on other sites

Μπαίνοντας όμως, στην δεκαετία του 1970, κάνει την εμφάνιση της η hip hop, η οποία εξελίχτηκε σε μια ολόκληρη κουλτούρα, μιλούσε μεν για τα προβλήματα της φυλής, μα παράλληλα υπήρξε καταλυτής για την soul που θα είχαμε μια δεκαετία αργότερα, στα 80s.

Εν τω μεταξύ όμως, στα 70s,beats και ρυθμός, μπλέκουν με synthesizers και drum machines, δημιουργώντας έναν εντελώς διαφορετικό ήχο της soul. Τα "Planet Rock” και “Looking For The Perfect Beat" ήταν μάλλον τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια της εποχής.

Όμως, στα studios του Willie Mitchell στο Memphis, εξακολουθούν και βγαίνουν πιο διαφορετικοί ήχοι.Η Hi Records του Mitchell συνέχιζει την παράδοση της Stax και ονόματα όπως οι: Green, Ann Peebles, Otis Clay, O.V. Wright και Sly Johnson, είναι γεγονός. Λίγο αργότερα ήρθε και ο Bobby Womack που έπαιζε έναν διαφορετικό ήχο sοul μέχρι και τα 80s.

Link to comment
Share on other sites

Τα πράγματα έχουν μετατοπιστεί πιο πέρα, σ' ένα καθαρά αστικό κέντρο, στο Detroit, από μια νέα εταιρεία που έμπαινε δυναμικά στη σκηνή, την Detroit Emeralds (Do Me Right). Μαζί με πρώην καλλιτέχνες της Motown, δημιουργούν κάτι διαφορετικό στην soul, με τις περισσότερες επιρροές από την pop. Χαρακτηριστικά παραδείγματα των ονομάτων αυτών οι: Michael Jackson, Stevie Wonder και Smokey Robinson, έχοντας βέβαια προηγηθεί ο Marvin Gaye.

 

Τα 70s όμως και το ρεύμα της soul, δημιουργούσαν και άλλες επιρροές και μάλλον αντίθετες μεταξύ τους. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας, είναι εμφανής η επιρροή της soul στο ανερχόμενο psychedelic rock! Είναι μια εποχή που η Αμερική και η Ευρώπη, σε αρκετά τους σημεία δρουν ακτιβιστικά. Διαμαρτυρίες και πορείες, είναι πολύ συχνές και συνεχίζει να επικρατεί μια ένταση σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Η μαύρη μουσική δεν έμεινε ασυγκίνητη από όλο αυτό και ονόματα όπως οι: Gaye και Curtis Mayfield, κυκλοφορούν albums, όπου κατήγγειλαν και καυτηρίαζαν όσα συνέβαιναν.

Όλα αυτά όμως, θα τα σκιάζε κάτι διαφορετικό και αυτό ήταν η Funk. Ο κύριος James Brown είναι εδώ και γράφει ιστορία, τόσο με την μουσική, όσο και με τις πράξεις του.

Link to comment
Share on other sites

Για μεγάλο διάστημα μαζί του οι: Parliament-Funkadelic και The Meters και οι επιτυχίες διαδέχονται η μια την άλλη.

Ακολουθούν οι: War, the Commodores και οι Earth, Wind and Fire, βάζοντας τις βάσεις για πιο εμπορικό ήχο, κάτι που εφάρμοσαν πλήρως οι: Hall & Oates και Oakland‘s Tower of Power.

? λέον, το αστικό στοιχείο κυριαρχεί, έναντι αυτού της υπαίθρου της παλιάς soul. Διαφορετικός ήχος και με φωνητικά συγκροτήματα διαπρέπουν στο είδος. Ο Philly sound, ο ήχος της Φιλαδέλφεια, μοιάζει να μην έχει πλέον διαχωριστικές γραμμές από το Funk. Τα charts, έχουν μόνιμα Funk-Disco επιτυχίες στην κορυφή και ονόματα όπως οι: The Delfonics και οι Unifics, χαρακτηρίζουν αυτόν τον νέο αστικό ήχο. Την εποχή όμως την στιγμάτισαν οι The O‘Jays και οι The Spinners.

Link to comment
Share on other sites

Oι εποχές όμως, κύλησαν και ήρθε η ώρα της electro. Ένα διαφορετικό πάντρεμα ήχου και ρυθμού και R&B είναι παρούσα.

Μετά από μια περίοδο ατονία, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1990, μια ακόμα μετεξέλιξη της soul, έρχεται να σηματοδοτήσει ένα νέο ρεύμα. Μια ονομασία, μάλλον, χωρίς φαντασία, κάνει αναγνωρίσιμο αυτόν τον ήχο: Η εποχή της neo-soul είναι εδώ και θα οδηγήσει στην δεκαετία του 2000.

Εκτός από τον ήχο, έχουν αλλάξει και όλα τα υπόλοιπα που θα επέτρεπαν στην soul, να δημιουργήσει νέα ακούσματα και ίσως να γυρίσει ηχητικά στις ρίζες της.

Οι δισκογραφικές εταιρείες, είναι πλέον ολόκληρες βιομηχανίες και ανήκουν σε μεγάλα ονόματα, η hip-hop κάνει θραύση και πουλάει τρελά, με αποτέλεσμα κανείς να μην θέλει να επενδύσει στην soul.

 

Τα πράγματα δεν δείχνουν ν' αλλάζουν, ενώ βαδίζουμε στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 2010, μα η παλιά soul των δεκαετιών του 60 ως του 80, ακούγεται ακομα από αρκετά ραδιόφωνα, υπάρχουν cd's και αφιερώματα με dvd's στις προσθήκες των καταστημάτων μουσικής, όπως και στα αντίστοιχα δικτυακά music-shops, ενώ υπάρχουν ακομα κάποιοι που έχουν και συντηρούν ένα πικ-απ(!!) και απολαμβάνουν τον ήχο και τις soul φωνές από το αξέχαστο βινύλιο!

Το μόνο βέβαιο, είναι πως στην soul οφείλονται τα περισσότερα ακούσματα και μουσικές που έχουμε γνωρίσει, ακόμα και αυτές ανήκουν σε άλλη κατηγορία.

SOUL για πάντα λοιπόν, είναι έτσι κι' αλλιώς μια μουσική που μιλάει στην ψυχή!

 

Έπρεπε να αναπτυχθεί η ιστορία της.

Sorry για τα σεντόνια. Ξεκινάμε νότες.

Link to comment
Share on other sites

Please sign in to comment

You will be able to leave a comment after signing in



Sign In Now
 Share

×